Wat me intrigeert is het feit dat we hier op Aarde leven terwijl we al millennia lang proberen om haar te overstijgen. Het wordt steeds duidelijker dat de scheiding die we hier aanbrengen ons ook verder wegvoert van onze innerlijke realiteit. In de oude tijden was Aarde onze moeder. Wie is ze nu? Kunnen we haar opnieuw leren kennen en zo onze verbinding met onszelf verdiepen?
Het wonder van het leven
Het wonder van het leven dient zich elk jaar opnieuw aan. Elke voorjaar brengt Aarde haar sapstromen opnieuw op gang. Takken krijgen knoppen, knoppen worden blad en bloem. En zo staat ergens in mei alles in een groene tooi. De zaden in de grond zijn planten geworden. Sla, komkommer, aardbeien, boontjes, Aarde brengt haar voedsel voort en wij plukken de vruchten van haar bestaan. Dagelijks.
Het is in deze lenteweken dat tot me doordringt hoe bijzonder het is dat een zaadje onder invloed van de aardse omstandigheden uitgroeit tot plant. Dat deze plant vruchten voortbrengt die we kunnen eten. En dat ons lichaam dat voedsel vervolgens omzet in stoffen die ons lichaam kan verteren. Het is in feite een groot transformatieproces dat voortdurend plaatsvindt. Ik neem me voor om me dat bij elke maaltijd te realiseren, maar na een paar dagen ben ik het al weer vergeten.
En Aarde zelf? Staan we eigenlijk wel echt stil bij Aarde? Beseffen we wel dat Aarde onze woonplek is? We hechten aan het leven, natuurlijk. We proberen lang gezond te blijven, willen niet dood. Maar realiseren we ons wat het echt betekent om een tijd op deze planeet te vertoeven? Ik hoef maar naar mezelf te kijken om te zien hoe lastig het is om me hiervan bewust te zijn.
Toen we oerbewoners waren
Dat is wel eens anders geweest. In onze oeroude tijd hadden we een heel andere relatie met Aarde. In die tijd was Aarde voor ons een levende realiteit. Aarde bracht ons alles wat we nodig hadden. Ze was ons thuis, onze moeder. We stonden in direct contact met haar wezen, leefden in een directe wisselwerking met onze omgeving. Onze kennis kwam in die tijd niet door ‘het denken over het leven’ maar door het directe contact met Leven zelf. We waren er één mee.
Bob Stevens, een Apache Indiaan drukt het in de documentaire ‘First peoples’ als volgt uit: “I feel the wind, the sounds become a rhythm of my heartbeat. Not only do I become the world around me, the world around me becomes me, we become one”.
Hier zijn geen concepten. Hier is geen tijd. Hier zijn geen taken. We weten door te zijn en het handelen komt daar direct uit voort. Het is, in termen van A.H. Almaas, ‘direct knowledge’, directe kennis.(1)
Denken in plaats van gewaarzijn
Sinds de wetenschappelijke revolutie leiding heeft genomen over ons leven, het denken onze belangrijkste faculteit werd en het onze Christelijke plicht werd om Aarde aan ons te onderwerpen, is er afstand gekomen. Afstand tussen ons en onze emoties. Afstand tussen ons en Aarde. Aarde is een object geworden. De wetenschap is zelfs zover gegaan dat ze besloot dat Aarde dode massa is.
Het is begonnen bij de Griekse cultuur. Mensen begonnen last te krijgen van de afhankelijkheid van aardse realiteit. Van de bekommeringen en het lijden, van de vergankelijkheid van het leven. En we gingen onderzoeken hoe we ‘de aardse realiteit kunnen overstijgen’. Met de omarming van de mind werd Aarde op het tweede plan gezet, een plek waar we liever niet vertoefden. Samen met de emoties en de vrouwen kwam Aarde in het verdomhoekje terecht, het lagere. De mind, de geest, het denken en het mannelijke werden het Hogere. Dit alles sloot naadloos aan bij de visie van de patriarchale cultuur die op dat moment al zo’n 1000 jaar bestond.
Scheiding en vervreemding
Zo zijn we in de scheiding terecht gekomen. Als autonome individuen hebben we ons bestaan in eigen hand genomen. En het lijkt erop dat we daar door wetenschappelijk onderzoek en een zeer geavanceerde technologie steeds meer controle over krijgen.
Lijkt, want de werkelijkheid die zich aan ons aandient ziet er heel anders uit. Oorlogen, vluchtelingen, corruptie, zelfverrijking, vervuiling en uitputting van ons leefmilieu – een zeer geavanceerde beschaving eist zijn tol.
Onderliggend aan deze problemen zien we scheiding en vervreemding. Alles waarvan we leven, onze woningen en kleding, onze infrastructuur, alle technologie is gemaakt van iets dat door Aarde aan ons is gegeven. Maar losgeslagen van onze wortels beseffen we onze bronnen niet meer, zijn we losgeraakt van wat ons draagt. Zijn we hier terwijl we de Aardse realiteit proberen te ontstijgen.
Interactieve realiteit
Het bijzondere is dat de wetenschap die ons op dit pad heeft geleid al in het begin van de vorige eeuw tot de ontdekking kwam dat de basis waarop wij ons bestaan vestigen niet bestaat. Naarmate we dieper doordringen in de vaste stof en de steeds kleinere deeltjes onderzoeken waaruit die vaste stof ‘bestaat’, blijkt dat we die deeltjes niet als zodanig kunnen beschrijven. De kleinst waarneembare deeltjes blijken niet eens een ‘iets’ te zijn. De ene keer verschijnen ze als deeltjes, als concrete dingen met een vaste positie in de ruimte, de andere keer als golven, als wazige invloedsregionen, die door andere golven heen kunnen dringen en ze kunnen verstoren.
Hoe ‘het’ verschijnt, als deeltje of als golf, wordt bepaald door de waarnemer, door ons dus. We vormen een interactieve eenheid, met elkaar, met onze omgeving, met Aarde, met de kosmos. Er is geen ontkomen aan. Dit maakt twee dingen duidelijk: scheiding bestaat niet en Aarde leeft, net als wij.
Een Liefdesaffaire
Als jong kind hadden we dit bewijs niet nodig. Gefascineerd door de omgeving stonden we open en onbevangen in deze nieuwe wereld. We hoorden die ene vogel die zo mooi floot, ontdekten de meeldraden in een bloem, zagen de spiegeling van water op het plafond. Nieuwsgierig gingen we op ontdekkingstocht. Margaret Mahler, een bekend psycholoog halverwege de vorige eeuw, noemde het een ‘love affair’. Als kinderen hadden we een liefdesrelatie met alles om ons heen.
Ze zijn er nog steeds, deze kwaliteiten. Ze zitten in ons hart, mogelijk wat bestoft en verborgen. Maar ze zijn er en ze willen graag ontdekt worden. Net als Aarde willen ze opnieuw gekend worden. Het kan een wonder lijken, maar ‘wonderen’ zijn de wereld niet uit. Integendeel, wat wij een wonder noemen is in feite de echte realiteit van het leven.
(Dit stuk is eerder verschenen in Vive-levenskunst. Dat platform bestaat niet meer.)
About Author
